Цяткста тол ціеві: як адваяваць сваю мову ў акупантаў

Часта можна назіраць на тэрыторыях, якія бывалі ці знаходзяцца пад акупацыяй, такая з’ява, як сумесь моў. Суржык, трасянка, ток-пісін, спангліш, крэольская мова і г.д.

Усё гэта — вынік палітыкі акупантаў па навязванні сваёй мовы акупаванаму насельніцтву. Спачатку мовы змешваюцца, а пасля дамінантная ў дзяржаве мова (мова акупантаў) паступова выцясняе мову карэннага насельніцтва.

Вядома, падобныя з’явы змешвання моў узнікаюць і на прыгранічных тэрыторыях розных краін, але там яны не знаходзяць вялікіх маштабаў распаўсюджвання.

Але калі акупанты робяць гэта з вашай мовай, то чаму б не рабіць тое самае, але ўжо з іх мовай?

Уявіце, пражываеце вы ў мясцовасці, дзе дрэнна ведаюць нацыянальную мову ці забыліся яе ўжо амаль усё. Вы маеце зносіны з навакольнымі на расейскай. Таму што яны не ведаюць і не асабліва жадаюць даведацца мову карэннага народа. А нават калі б і жадалі, дык імперская палітыка знішчэння карэнных народаў не пакідае ім шмат магчымасцяў для вывучэння мясцовай мовы.

Але што, калі вы паступова, пакрысе, у зносінах з рэгулярнымі суразмоўцамі пачнеце ўстаўляць словы сваёй мовы? Спачатку як бы няўзнак, адначасна тлумачачы іх значэнне. Спачатку няшмат, але паступова ўсё больш.

Людзі, якія атачаюць вас, паступова абвыкнуць да гэтай мовы, да яе гучання, а потым і самі пачнуць выкарыстоўваць некаторыя словы.

Яна ўжо не будзе здавацца ім нечым занадта чужым.

Пачніце з простых слоў, паступова пераходзячы да больш складаных. Магчыма, у вас атрымаюцца нават асобныя сказы — і вас навучацца разумець.

Гэта будзе працяглы працэс, вельмі працяглы. Але ён таго варты. Для некаторых вы будзеце выглядаць дзіўна, але хіба гэта важна, калі на коне існаванне роднай мовы?

Адважвайцеся.

А калі ваша краіна здабудзе незалежнасць і пачнецца дэрусіфікацыя і дэкаланізацыя на дзяржаўным узроўні, то гэтыя людзі ўспрымуць усё гэта значна лягчэй і прасцей тых, якія ў сваім жыцці практычна не сутыкаюцца з мовай карэннага народа…

Цяткста тол ціе.

З іскры полымя зроблена (макшанская мова).