З нагоды прызнання Ічкерыі і правоў самавызначэння народаў РФ, ці Не кармі галоднага, а дай яму вуду

З нагоды прызнання Ічкерыі і правоў самавызначэння народаў РФ, ці Не кармі галоднага, а дай яму вуду

Прыводзім погляд з Кубані на праблему прызнання (і здабыцця) незалежнасці, якая ўсё вастрэй паўстае перад нашымі рэспублікамі. Вось што пра гэта кажа “Малінавы Клін”.

Давайце мы вам растлумачым, што азначаюць два акты, прынятыя нядаўна Вярхоўнай Радай Украіны.

Несумненна, усе здагадаліся аб прызнанні акупацыі незалежнай Ічкерыі Украінай і актам прызнання правоў акупаваных народаў РФ на самавызначэнне, які выйшаў за некалькі дзён да гэтага.

Абодва акты выклікалі немалую колькасць толкаў нават у колах незалежнікаў з розных рэгіёнаў РФ. Асабліва шмат размоў і ваганняў было вакол прызнання незалежнасці Ічкерыі, генацыду яе насельніцтва Расеяй і факта акупацыі Ічкерыі Расейскай Федэрацыяй.

У грамадскім дыскурсе рэгіяналістаў узніклі сумневы: што азначае прызнанне толькі адной Ічкерыі? Ці знак гэта да таго, што міжнароднае прызнанне свеціць у дадзены момант толькі адной дзяржаве і варта паслабіцца ці гэта, наадварот, сігнал да дзеяння, каб пацвердзіць за сабой такое ж права быць прызнанымі? Які статус астатніх тэрыторый і народаў РФ, якія ўжо пачынаюць рух да самавызначэння і адрыву ад маскоўскай платформы?

Давайце раскладзем сякія-такія рэчы па палічках. Пасля 1991 года на працягу 90-х і пачатку нулявых цэлы шэраг рэгіёнаў Расейскай Федэрацыі пачаў рух у напрамку да стварэння або адраджэння сваёй дзяржаўнасці.

Да адраджэння сваёй дзяржаўнасці ўшчыльную падышоў Татарстан. Фактычна Мiнтымер Шайміеў, прэзідэнт Татарстана ў 1991-2010 гг., першапачаткова выступаў з пазіцый незалежнасці ад Масквы. Усім вядомы і прыклад Уральскай Народнай Рэспублікі, якая паспела абзавесціся нават сваёй валютай. У свой час з пазіцый як мінімум узмоцненай аўтаноміі і адраджэння кубанскай культуры выступаў у канцы 90-х – пачатку нулявых і Аляксандр Ткачоў, які даволі хутка апусціўся да ўзроўню мешаніны сатрапа, гаўляйтара і мясцовага магната ў горшых традыцыях маскоўскага панства. Словам, рухаў было нямала і іншы раз – у раёнах пабольш і шматлюдней Ічкерыі. Мы не бярэм у дадзеным выпадку руху за незалежнасць, якія бурлілі сто гадоў таму, як, да прыкладу, КуНР, мы гаворым пра адносна нядаўнія часы.

І вось у гэтай адносна нядаўняй рэтраспектыве ясна праглядаецца, што з усіх гэтых рухаў і ўтварэнняў толькі Ічкерыя аказваецца фармацыяй, якая ў пэўны момант, а менавіта пасля Хасавюрцкіх пагадненняў 1996 года на некаторы час практычна афіцыйна існавала як дзяржава асобна ад РФ. І галоўнае: на працягу 15 гадоў Ічкерыя пралівала сваю кроў, знішчала і кашмарыла акупантаў, і нават пасля таго, як вайна набыла ўжо зусім знішчальны характар, чачэнцы не здаваліся, вельмі доўга ствараючы праблемы для расейскіх уладаў і нагадваючы пра сябе.

Па сутнасці, супраціўленне было зведзена на нішто не за кошт ваенных перамог РФ, а за кошт здрады, здзейсненай Кадыравымі.

І проста гэтыя два фактары даюць Ічкерыі сваё поўнае права на прызнанне. У нядаўняй гістарычнай рэтраспектыве яна даказала і крывёй аплаціла сваю будучую незалежнасць. Многія з удзельнікаў тых падзей жывыя, многія ўдзельнічаюць у вайне ва Украіне супраць усё тых жа ворагаў, што і ў 90-я і нулявыя.

Але, на жаль, зараз сярод нас не жывуць тыя, хто памяталі б Мікалая Рабавола, Луку Быча, Хаджы-Берзека Керантуха і іншых герояў, якія ў розныя часы дужаліся за волю кубанцаў, чаркесаў і іншых народаў Кубані. Аналагічная сітуацыя і са сведкамі незалежных рухаў у іншых рэгіёнах РФ. Ічкерыя ўжо даказала сваю волю да свабоды. Усім нам яшчэ давядзецца яе даказаць, і мы яшчэ на пачатку шляху.

Цяпер ушчыльную падыдзем да пытання аб самавызначэнні народаў Расеі. Гэты дакумент быў прыняты за некалькі дзён да прызнання Ічкерыі. Што ж, права народаў РФ зараз атрымлівае афіцыйнае прызнанне і афіцыйную падтрымку. Гэта вельмі добры сымбалічны крок. Аднак гэты сімвалічны крок, безумоўна, годны падзякі і самай высокай ацэнкі, не вызваліць ні Ічкерыю, ні Кубань, ні іншыя рэгіёны РФ. Гэта пад сілу зрабіць толькі тым народам, якія засяляюць гэтыя рэгіёны, уключаючы дыяспары за мяжой.

Аднойчы, калі ў Латвійскім Сейме дэпутат Яніс Дамбрава выказаўся ў абарону правоў на самавызначэнне народаў Якуціі і Чачні, мы звярнуліся да яго з просьбай абвясціць штосьці па Кубані і атрымалі выразны адказ: «Латвія ведае, што значыць знаходзіцца пад расейска-савецкай акупацыяй.

Імпульс незалежнасці павінен зыходзіць знутры, а не звонку. Калі воля нацыі дастаткова моцная, каб народ стварыў ці адрадзіў сваю дзяржаву, іншыя нацыі ўбачаць гэта і акажуць неабходную падтрымку».

Да сказанага ні дадаць, ні ўбавіць.

А таму прызнанне як суверэнітэту Ічкерыі, так і правы народаў РФ на самавызначэнне – сімвалічны, няхай і вельмі важны крок, але не панацэя. Ніхто не зробіць гэта за нас.

Сімвалічныя акты павінны пацвердзіць перамогі УСУ на палях бітваў, але і дзеянні саміх народаў РФ для дасягнення незалежнасці.

Менавіта таму абодва акты – сігнал, каб падвоіць, патроіць і ўдзесяцярыць намаганні для адрыву ад маскоўскай імперыі і дасягнення незалежнасці.

Для Кубані ў першую чаргу.

Корреспондент

Leave a Reply