{"id":14824,"date":"2022-11-14T20:00:00","date_gmt":"2022-11-14T18:00:00","guid":{"rendered":"https:\/\/idel-ural.org\/?p=14824"},"modified":"2022-11-29T14:27:52","modified_gmt":"2022-11-29T12:27:52","slug":"malajczy-z-usmeshkaj-barsa-i-botany-u-akulyarah","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/idel-ural.org\/be\/archives\/malajczy-z-usmeshkaj-barsa-i-botany-u-akulyarah\/","title":{"rendered":"\u041c\u0430\u043b\u0430\u0439\u0446\u044b \u0437 \u00ab\u0443\u0441\u043c\u0435\u0448\u043a\u0430\u0439 \u0431\u0430\u0440\u0441\u0430\u00bb \u0456 \u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u044b \u045e \u0430\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u0430\u0445"},"content":{"rendered":"
Выкладаючы ўласнае бачанне сітуацыі ў галіне нацыянальна-вызваленчай барацьбы, аўтар часам сутыкаецца з непаразуменнем, і як следства – з бесстароннімі ацэнкамі сваёй працы і асобы. Ён і блазан, і габрэй, і армянін, і татарафоб. Супраць першых траіх ён нічога не мае. Як пісаў Н.А. Някрасаў: «Сябры мае, абсмейвайце мяне без сарамлівасці – я вам адкажу тым жа!» Чаму не згодны з «татарафобам» – давядзецца растлумачыць.<\/p>\n\n\n\n\n\n\n\n
Аказваецца, ён мала хваліць татараў! У апанентаў працуе мадэль «не па-добраму мілы, а па мілу добры». То бок хвалі сваіх і лай чужых, і не дай Бог наадварот! Па меркаванні аўтара, гэта даволі прымітыўна. Такая мадэль добра спрацоўвала ў мінулым і пазамінулым стагоддзі для татараў, якія вырваліся з вёскі і шукалі падтрымкі і поспеху ў чужых краях. Там без татарскай узаемападтрымкі было не абысціся. Вось так калісьці даўно дзед аўтара схаваў маладога татарына, які ў бойцы ўдарыў нажом рускага. Забарыкадзіраваўся ў барачным пакойчыку і не адчыніў дзвярэй натоўпу, які рваўся з расправай. Потым дзед змушаны быў выехаць са ўсёй сям’ёй са свайго барака ў працоўнай слабодцы. Ведаў, што рускія жыцця не дадуць. Але земляка ён не выдаў. <\/p>\n\n\n\n
Аднак сёння, маючы на мэце стварэнне незалежнай дзяржавы, на адной толькі ідэі «адзінства са сваімі» далёка не з’едзеш і намечанага не дасягнеш. Патрэбны не стыхійны вясковы пратэст, а прадуманая арганізацыя барацьбы з дакладным раскладам: якая мэта, якія ідэі, якія спосабы і метады яе дасягнення, інструментарый і зброя ў шырокім разуменні, ацэнка саюзнікаў і ворагаў, размеркаванне абавязкаў, прыкладныя планы на выпадкі поспеху і няўдачы і многае іншае.<\/p><\/blockquote>\n\n\n\n
Ці ведаеце вы, шаноўныя апаненты, украінскага паэта Т. Шаўчэнка? Кажуць, што ў многіх украінцаў яго партрэт і сёння прынята вешаць на сцяну. Аўтару, сапраўды кажучы, яго вершы не падабаюцца – занадта змрочныя, немілагучныя, і на музыку дрэнна кладуцца. Расейскія Пушкін, Лермантаў, Кальцоў і многія іншыя значна мілей для яго слыху. Але, як патлумачылі мне ўкраінцы, яны глядзяць на постаць Шаўчэнка па-іншаму. Ён для іх не проста паэт, ён – прарок. Ён узяў на сябе цяжкую і пакутлівую ношу – абвяшчаць народу праўду і выканаў місію да канца. Пакутуючы, памыляючыся, часам плачучы ад няўдачы і расчаравання, але не адракаючыся і не паварочваючы назад.<\/p>\n\n\n\n
Яшчэ адзін прыклад такой жа нязломнасці – праславуты Сцяпан Бандэра. Яго варта было б ацэньваць як палітычнага няўдачніка: цяжкае турэмнае зняволенне ў самым пачатку палітычнай кар’еры за ўдзел у тэракце супраць польскага міністра, потым нямецкі канцлагер за спробу адрадзіць украінскую дзяржаўнасць, потым эміграцыйная невядомасць на тэрыторыі Германіі, і ў канцы смерць ад рукі агента НКУС. Да таго ж уся сям’я Бандэры загінула ў лагерах смерці – частка ў нямецкіх, частка ў савецкіх.<\/p>\n\n\n\n
Здавалася б, прыклад няўдалай кар’еры двух няшчасных людзей. Калі б не адно «але»: іх ідэя, ідэя свабоднай Украіны, выжыла і перамагла. Як вы думаеце, дарагія чытачы, сталі б яны шкадаваць сёння аб пражытым жыцці, убачыўшы з неба плён сваёй працы?<\/p>\n\n\n\n
Вымушаны прызнацца, аўтара таксама крытыкавалі за ісламафобію і недастатковую любоў да ідэі адраджэння Вялікага Турана з Турцыяй на чале. І хоць крытыка гэтая зыходзіла ад годных і паважаных землякоў, аўтар гэтыя абвінавачванні таксама адкідае, паколькі сам вызнае іслам суніцкага кшталту і з павагай ставіцца да Турцыі. Пры гэтым агаворваючыся, што іслам і мячэць – гэта крыху розныя рэчы. Зямныя прафесійныя служкі Алаху даволі лёгка вырашаюць праблемы ісціны, схіляючыся на бок выгады. А Турцыя, пры ўсёй прывабнасці сяброўства з моцным аднаверцам і сваяком, наўрад ці можа сёння быць прыкладам у захаванні правоў чалавека і грамадзяніна (пра што, напрыклад, кажа палітыка прэзідэнта Эрдагана ў адносінах да патрыятычна настроеных турэцкіх вайскоўцаў).<\/p>\n\n\n\n
Напісаўшы аднойчы аб смеласці і адчайнай дзёрзкасці простых татарскіх хлопцаў, аўтар зноў быў падвергнуты крытыцы – на гэты раз за спробу «разбавіць сваю татарафобію кампліментарным артыкулам». Каб вы былі здаровыя, «любімыя» крытыкі! Так нічога і не зразумелі! Увесь «прышпіл» сітуацыі ў тым, што дзёрзкіх і «адчайных» яш батырлар досыць сярод сённяшняй моладзі. Але сваю маладую энергію гэтыя ўдальцы з усмешкай барса на твары накіроўваюць на што заўгодна, але толькі не на нацыянальна-вызваленчую барацьбу. Удзел у моладзевых бандах, пошукі прыгод на вуліцах татарскіх гарадоў, якія выліваюцца ў побытавае хуліганства, добраахвотны ўдзел у агрэсіўнай вайне супраць Украіны… Ды ці мала якія яшчэ формы можа прыняць моц маладзецкая без разумнай і высакароднай ідэі. Той самай, што павінна была нарадзіцца ў колах нацыянальнай татарскай інтэлігенцыі і быць данесенай да простага татарына.<\/p>\n\n\n\n
Вельмі хочацца, каб колькасць татарскіх ідэйных патрыётаў пашыралася за кошт людзей адукаваных, інтэлектуалаў, якімі Татарстан славіцца сярод суседзяў. <\/p>\n\n\n\n
Студэнты-ботаны з акулярамі і гаджэтамі ў руках і марудлівыя, прымудроныя жыццёвым досведам сівыя інтэлектуалы патрэбны татарскай нацыянальнай рэвалюцыі. Патрэбны духоўныя лідары і інтэлектуалы-прагматыкі, каб узначаліць і накіраваць гэтую барацьбу. <\/p><\/blockquote>\n\n\n\n
Каб больш было ў нас такіх, як Р. Кашапаў, Ф. Байрамава і іншыя дэмакраты-патрыёты. <\/p>\n\n\n\n
Татары заўсёды з павагай ставіліся да вучобы, да адукацыі, да навукі. Яны прыслухваюцца і ацэньваюць асаблівай мерай слова людзей мудрых і адукаваных, змогуць стаць на бок, паказаны прасунутымі ў навуках землякамі. Інтэлігенты, якія змагаюцца, не застануцца ў адзіноце, народ, насычаны іх ідэямі, падтрымае сваіх аднадумцаў.<\/p><\/blockquote>\n\n\n\n
І тады, як пісалі класікі марксізму, «ідэя, якая авалодала масамі, стане матэрыяльнай сілай»! Ох, і зададуць жа тады татары жару Крамлю! Так, што мала не падасца!<\/p>\n\n\n\n
<\/p>\n